Przyjęło się, że okres lęgowy trwa od 1 marca do 15 października, gdyż w tym właśnie czasie większość ptaków buduje gniazda, wysiaduje jaja i opiekuje się pisklętami. Oczywiście poszczególne gatunki gniazdują w różnych terminach, dlatego też żeby zapewnić wszystkim ptakom bezpieczeństwo, okres tej specjalnej ochronny jest tak rozległy. Jak wiadomo spora część ptaków buduje swoje gniazda w koronach drzew lub w gęstych krzewach i stąd rodzi się pytanie, czy w tym czasie można wycinać rośliny, które są potencjalnym siedliskiem dla tych zwierząt? Czy każda wycinka w okresie lęgowym jest niezgodna z prawem i należy ją zgłosić do odpowiedniego organu? Tym razem nasza ekipa postanowiła zmierzyć się z tym trudnym tematem i wyjaśnić wszystkie wątpliwości oraz niejasności z nim związane.
Okres lęgowy a wycinka drzew
W Internecie, szczególnie na forach lub hobbystycznych grupach na Facebooku, można znaleźć wiele nie do końca prawdziwych informacji mówiących, że w okresie lęgowym kategorycznie zabrania się wycinki drzew. Gdyby była to prawda, jak w takim razie radziłyby sobie firmy zajmujące się pielęgnacją i wycinką drzew? Czy na te pół roku musiałyby zawiesić swoją działalność? Co w końcu w przypadku, gdy trzeba wyciąć drzewo, gdyż bezpośrednio zagraża ono bezpieczeństwu ludzi i ich mieniu? Należałoby w takim przypadku czekać kilka miesięcy i dopiero wtedy usunąć tę roślinę? Już na logikę widać, że informacja o całkowitym zakazie wycinki drzew w okresie lęgowym nie jest prawdziwa.
Drzewa i krzewy można usuwać, ale – i jest to bardzo ważne „ale” – przed przystąpieniem do prac należy dokładnie sprawdzić, czy dana roślina nie jest zasiedlona. Pamiętajmy, iż celowe niepokojenie i straszenie ptaków w okresie lęgowym, uszkodzenie, niszczenie lub usuwanie ich gniazd, także właśnie przez wycięcie drzewa, które zamieszkują, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, jest wykroczeniem, a w niektórych przypadkach nawet przestępstwem! Dlatego też przede wszystkim w gestii właściciela terenu, na którym rośnie drzewo przeznaczone do usunięcia, leży dokładna i systematyczna jego obserwacja pod kątem bytowania ptaków. Nawet jeśli ze względu na wielkość drzewa musieliśmy wcześniej zgłosić chęć jego wycinki i taką zgodę uzyskaliśmy, to w żaden sposób nie zwalnia nas to z odpowiedzialności za zamieszkujące je zwierzęta. Co prawda pracownik urzędu musiał podczas oględzin zwrócić uwagę na to, czy dane drzewo jest zasiedlone, jednak po otrzymaniu decyzji mamy aż 6 miesięcy na usunięcie danej rośliny, a w tym czasie w jej konarach czy też pniu mogą pojawić się nowi, „dzicy lokatorzy”. Z tego też względu my, jako firma zawodowo zajmująca się wycinką i pielęgnacją, zawsze przed przystąpieniem do realizacji zlecenia, także sami staramy się dokładnie sprawdzić miejsce planowanych prac, a przed każdą wycinką dodatkowo sporządzamy dokumentację fotograficzną.
No dobrze, co jednak należy zrobić w przypadku, gdy na drzewie, które musimy ze względów sanitarnych lub bezpieczeństwa usunąć, znajduje się gniazdo? Jeśli prace muszą zostać wykonane w okresie od 1 marca do 15 października, wtedy należy uzyskać dodatkowe zezwolenie na wycięcie takiego drzewa od regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Gdy istnieje taka możliwość warto poczekać do końca okresu gniazdowania i wtedy już bez dodatkowych formalności usunąć roślinę. Wiele przedsiębiorstw lub instytucji, na których terenie rosną drzewa, które trzeba wyciąć w okresie gniazdowania ptaków, aby zyskać pewność, że przez swoje planowane działania nie zaszkodzą żadnym zwierzętom, zlecają specjalistycznym przedsiębiorstwom wykonanie ekspertyzy ornitologicznej. Polega ona na obserwacji miejsca planowanych prac przez ornitologa, który ma stwierdzić czy jakieś ptaki zasiedlają dane drzewo lub krzewy, a następnie sporządza odpowiedni raport, w którym wypisuje zauważone gatunki, możliwe zagrożenia oraz metody ich minimalizacji i kompensacji. Jeśli badacz stwierdzi, że obiekty nie są zasiedlone przez zwierzęta można śmiało przystąpić do pracy. Z punktu widzenia prawa zlecenie takiego badania nie jest obowiązkowe i niby wystarczy zwykła obserwacja jak w przypadku wycinki na prywatnej posesji, jednak my zawsze rekomendujemy tego typu rozwiązanie, które naszym zdaniem jest najbezpieczniejsze zarówno dla przyrody, jak i naszych zleceniodawców.
Na koniec chcielibyśmy jeszcze podkreślić, iż ochrona gatunkowa zwierząt trwa tak naprawdę przez cały rok. W przypadku gdy np. ptak zacznie gniazdować przed 1 marca, nie możemy usunąć drzewa które zasiedlił, bo już teraz musimy mu zapewnić bezpieczeństwo. Dodatkowo warto także mieć świadomość tego, że nie tylko ptaki zamieszkują drzewa, ale także niektóre znajdując się pod prawną ochroną ssaki, jak nietoperze czy wiewiórki oraz owady. Im także powinniśmy zapewnić bezpieczeństwo, dlatego jeszcze raz przypominamy o dokładnym sprawdzeniu i najlepiej kilkudniowej obserwacji drzewa, które planujemy wyciąć, niezależnie od pory roku.
Podsumowanie:
1) drzewa i krzewy w okresie lęgowym ptaków można wycinać, jeśli nie są zasiedlone. Przed rozpoczęciem wycinki należy dokładnie obejrzeć drzewo pod tym kątem.
2) w przypadku, gdy od 1 marca do 16 października planujemy wyciąć drzewa rosnących na terenie należącym do firmy lub instytucji, warto zlecić specjalistycznej firmie ekspertyzę ornitologiczną.
3) jeśli ze względów sanitarnych czy bezpieczeństwa musimy usunąć drzewo lub krzew, na którym znajduje się gniazdo, należy uzyskać zgodę regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.
4) drzewa zasiedlają nie tylko ptaki, ale także inne gatunki zwierząt, które również mogą należeć do gatunków chronionych i należy zapewnić im bezpieczeństwo niezależnie od pory roku.
5) wszelkie czynności zakazane w stosunku do gatunków chronionych, takie jak np. niszczenie zasiedlonych gniazd czy też umyślne płoszenie są traktowane jako wykroczenie, a w niektórych drastycznych przypadkach nawet jak przestępstwo.
Przeczytaj także:
Jak zgłosić zamiar usunięcia drzewa?
Usuwanie wiatrołomów – przepisy 2023
Aktualne przepisy dotyczące wycinki drzew 2023
Wycinka krzewów – aktualne przepisy
Aktualne przepisy dotyczące pielęgnacji drzew – 2023
Opłaty za wycinkę drzew – kalkulator
Cena za wycięcie drzewa – od czego zależy?